Obezite ve aşırı kilolu olma durumunun tespiti bel çevresi ve beden kitle indeksi (BKİ) ölçümleri ile kişinin kendisi tarafından da kolayca yapılabilir. Vücut ağırlığımızı (kg), boyumuzun metre biriminden karesine (m2) oranladığımızda (kg/m2) ortaya çıkan rakam ile BKİ değerini elde ederiz. Yetişkinler için normalde 18-24.9 olan BKİ, 25-29.9 arasında ise fazla kilolu, 30’un üstünde ise obez olma durumunu gösterir. Morbid (marazi) obezite adı verilen durum ise BKİ’nin 40’ı geçtiğinde söz konusudur. BKİ’nin kaç olduğunu, fazla kilolu veya obez olup olmadığınızı öğrenmek için lütfen tıklayınız!
Karın bölgesindeki yağlanmayı gösterdiği için bel çevresi ölümleri de obeziteyi değerlendirmek için yaygın kullanılan bir yöntemdir. Bel çevresi ölçümünde standart bir yöntem olması ve objektif bir değerlendirme sağlanması bakımından sabit bazı noktalar referans alınarak ölçüm yapılmalıdır. Bunun için ayakta dik pozisyondayken leğen kemiğimizin ön ve üst tarafında hem sağ hem de solda elimizle dokunduğumuzda en çıkıntılı bölgelerinden mezura geçecek şekilde yere paralel olarak beli tam çevreleyen bir ölçüm yapılmalıdır. Bu ölçüm sırasında mezura ön tarafta genellikle göbek çukuru üzerinden geçer. Bel çevresi ölçümlerinin normal değerleri ırklara göre farklılık gösterebilmektedir. Ülkemiz için kadınlarda bel çevresi ölçümü 80 cm’nin üzeri fazla kilolu, 90 cm’nin üzeri obez iken erkeklerde bu ölçüme göre 90 cm’nin üzeri fazla kilolu, 100 cm’nin üzeri obez olarak kabul edilir. Obeziteyi değerlendirmek için başka ölçüm metodları da vardır. Bel/kalça oranı, bel/boy oranı, boyun çevresi, cilt kalınlığı ölçümü gibi bazı yöntemlerin de obeziteyi değerlendirmede kullanılabileceği çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir.